Hoe kom ik van spyware af op je Mac, iPhone en iPad?

Een van de dingen die zo geweldig zijn aan Apple-apparaten is dat ze ongelooflijk veilig zijn en veel minder met virussen te maken krijgen dan andere apparaten. Dat wil echter niet zeggen dat ze immuun zijn voor aanvallen. Er zijn de afgelopen jaren veel incidenten geweest waarbij malware schade heeft toegebracht aan Macs en iOS-apparaten. Gelukkig is het nog steeds relatief zeldzaam dat ze worden geïnfecteerd met spyware, en als het gebeurt, kom je er ook weer makkelijk vanaf. In dit artikel lees je precies hoe je spyware van je Mac, iPhone én iPad kunt verwijderen.

Wat is spyware?

Spyware is schadelijke code die zijn weg vindt naar je computer en vervolgens persoonlijke gegevens begint te verzamelen. Dat kan persoonlijke informatie over jou zijn, financiële gegevens, je toetsaanslagen, surfgedrag op het web of zelfs beelden van je webcam. De grootste bedreiging van spyware is dat dit soort software meestal op de achtergrond werkt, waardoor het dus lange tijd onopgemerkt kan blijven.

Er bestaan verschillende soorten spyware:

1. Adware — een type spyware dat is ontworpen om gebruikresgegevens te verzamelen en op basis daarvan ads of pop-upvensters te genereren.Dit is vooral erg frustrerend, maar de kans is groot dat het geen echte schade aan jou of je Mac zal toebrengen. Al moet je er wel rekening mee houden dat pop-ups en ads weer links kunnen bevatten naar andere schadelijkse apps.
2. Trojans — bestanden die er legitiem uitzien, zoals software-updates of films, ontworpen om gebruikers te misleiden om ze te downloaden. Als je dat eenmaal gedaan hebt, verkrijgen ze toegang tot je gegevens, wat je Mac kan beschadigen.
3. Cookietrackers — schadelijke apps die worden gebruikt om je surfgedrag en zoekopdrachten op het web te volgen. Die informatie kan weer worden gebruikt om adware weer te geven of andere duistere plannen van de hacker.
4. Keyloggers — stukjes code, meestal geïnstalleerd zonder medeweten of toestemming van de gebruiker, die bijhouden welke toetsen worden ingedrukt. Hierdoor kunnen keyloggers toegang krijgen tot persoonlijke gegevens zoals gebruikersnamen, wachtwoorden, creditcardnummers en andere gevoelige informatie.
5. Screen scrapers — schadelijke apps die schermafbeeldingen en kijken of daar waardevolle gegevens in te vinden zijn.
6. Tracking-software — aps ontworpen om de acties van gebruikers en het systeem te volgen.
7. Software voor besturing op afstand — een stuk code dat dient als achterdeur voor andere malware.

Zijn Macs vatbaar voor spyware?

Hoewel macOS veiliger is dan andere besturingssystemen, is het niet 100% beschermd tegen malware. In de afgelopen jaren zijn er dan ook tal van malware-aanvallen uitgevoerd, van verschillende groottes. Ook Macs kunnen dus worden getroffen door spyware, en daarom is het belangrijk om te weten hoe je die weer van je systeem verwijdert.

En hoe zit het met iOS?

Net als Macs kan ook iOS worden geïnfecteerd met spyware. Het komt niet veel voor, maar het kán dus wel. Spyware kan fysiek (wanneer iemand toegang heeft tot je apparaat) of op afstand (via een schadelijke app) op een iPhone of iPad worden geïnstalleerd. Dit kan gebeuren door beveiligingsfouten in iOS.

Gelukkig leer je in dit artikel hoe je spyware kunt verwijderen en extra voorzorgsmaatregelen kunt nemen om veilig te blijven.

Hoe detecteer je spyware op je Mac?

Zoals bij alle soorten infecties: door observatie en systeemcontrole. In het geval van merkbare prestatieveranderingen kan het bijvoorbeeld goed zijn dat je spyware op je Mac hebt staan. Macs die vervuild zijn met spyware zijn langzamer, de batterij raakt sneller leeg en raken sneller oververhit. Daarnaast heb je ook nog de volgende tekenen die op de aanwezigheid van spyware kunnen wijzen:

• Er is sprake van nieuwe voorkeuren, werkbalken en extensies die zonder je medeweten zijn geïnstalleerd
• Je ontdekt dat je startpagina en standaardzoekmachine zijn gewijzigd
• Je wordt gebombardeerd met pop-ups en advertenties
• Je ziet een zwart scherm voor commandoregels bij het opstarten
• Je ziet onverklaarbare pieken in het gebruik van bronnen (bijv. CPU). Je kunt de ingebouwde Activiteitenweergave gebruiken om dit te controleren

Als je last hebt van een van deze problemen, controleer dan wat al je CPU in beslag neemt. Gebruik daar App Tamer voor, een geavanceerde tool om het CPU-verbruik van je Mac in de gaten te houden. Met App Tamer kun je processen in de gaten houden en een limiet zetten op elke app, zodat deze geforceerd wordt vertraagd om te voorkomen dat het systeem te zwaar belast raakt.

Zo kun je limieten instellen binnen App Tamer:

1. Open App Tamer.
2. Klik op de app die je wilt begrenzen.
3. Vink 'Slow down this app if it uses more than:' aan.
4. Voer het gewenste percentage in.

Hoe detecteer je spyware op een iOS-apparaat?

Sommige van de eerder vermelde tekenen kunnen erop wijzen dat je iOS-apparaat met spyware is geïnfecteerd. We hebben het dan dus over slechtere batterijprestaties, oververhitting, wijzigingen in browserinstellingen en een eindeloze stroom aan pop-ups en advertenties. Andere tekenen zijn pieken in het dataverbruik, het regelmatig crashen van apps en het tegenkomen van apps die je nooit hebt geïnstalleerd.

Adware van je Mac verwijderen

Hoewel spyware erg vervelend en potentieel schadelijk is, is het meestal niet al te moeilijk om het ook weer te verwijderen. De eenvoudigste manier om dit te doen is door een betrouwbare opruimtool te gebruiken om te scannen op spyware, en hieronder lees je meer over onze absolute favoriet.

Scan je Mac met CleanMyMac X

Gebruik een speciale tool zoals CleanMyMac X om spyware op je Mac te vinden, te neutraliseren en te verwijderen.

CleanMyMac X verwijdert na het scannen op spyware ook gelijk andere malwarebedreigingen (ransomware, wormen, crypto-miners en spyware). Met dit programma heb je dus eigenlijk een professionele bodyguard voor je Mac.

Zo gebruik je de app:

1. Download CleanMyMac X gratis en open de app.
2. Selecteer de module Malware.
3. Klik op Scan.
4. Klik op Verwijder.

Over CleanMyMac X gesproken: de module Malware is niet alleen een perfecte spywareverwijderaar, maar kan je ook nog eens tegen spyware beschermen. CleanMyMac X controleert je Mac in realtime en waarschuwt wanneer het risico bestaat dat er spyware op je computer terechtkomt. Het controleert Startagenten en andere onderdelen van je Mac op ongeautoriseerde aanwezigheid. De tool lijkt daarin wat op een soort poortwachter.

Spyware van een iPhone en iPad verwijderen

Ook op iOS-apparaten is het verwijderen van spyware relatief eenvoudig. Je moet hiervoor wel een aantal stappen volgen.

1. Werk je apparaat bij

Zoals gezegd kan spyware je iOS-apparaat binnensluipen door beveiligingsfouten. Zo was de iPhone niet lang geleden gevoelig voor Pegasus-spyware en werden iPhone-gebruikers aangespoord om hun apparaten bij te werken om dit probleem aan te pakken. Het up-to-date houden van je apparaat is de beste tip om spyware te verwijderen én te voorkomen, omdat er bij elke nieuwe iOS- en iPadOS-versie beveiligingspatches worden meegeleverd.

De stappen voor het bijwerken van je iPhone en iPad zijn hetzelfde:

1. Ontgrendel je apparaat.
2. Ga naar Instellingen > Algemeen > Software-update.
3. Als er inderdaad een update beschikbaar is, volg je de instructies op het scherm.
4. Controleer in de app Instellingen of de functie Automatische updates is ingeschakeld.

2. Zoek verdachte apps en verwijder die meteen.

Een andere tip om van spyware af te raken is het verwijderen van schadelijke apps. Dit kunnen apps zijn dat je niet zelf op je apparaat hebt geïnstalleerd of apps die na de installatie opeens de eerder besproken tekenen op je apparaat leken te veroorzaken.

Net als bij het bijwerken van het apparaat, zijn de stappen voor het verwijderen van apps op iPhone en iPad hetzelfde:

1. Zoek de app die je wilt verwijderen.
2. Houd het app-symbool ingedrukt en kies 'Verwijder app' in het venstermnu.
3. Kies 'Verwijder app'.

3. Zet je apparaat terug naar de fabrieksinstellingen

Als de bovenstaande stappen niet hebben gewerkt, moet je het apparaat misschien resetten. Deze actie wist alle inhoud en instellingen, inclusief spyware. Belangrijk is dan wel dat je nog een reservekopie hebt uit de tijd dat je apparaat nog geen symptomen van spyware vertoonde, zodat je je iPhone of iPad na de fabrieksreset weer kunt herstellen.

En opnieuw zijn de stappen voor het terugzetten van je iPhone en iPad naar de fabrieksinstellingen hetzelfde voor beide apparaten:

1. Ontgrendel je apparaat en ga naar Instellingen > Algemeen.
2. Ga naar 'Zet over of stel [apparaat] opnieuw in'. Afhankelijk van je apparaat staat daar iPhone of iPad.
3. Kies 'Wis alle inhoud en instellingen'.
4. Voer je Apple ID of toegangscode in als daarom wordt gevraagd.
5. Bevestig dat je je apparaat wilt wissen en wacht tot de fabrieksreset is voltooid.

Als je een reservekopie van voor de spyware-infectie hebt, herstel je je iPhone of iPad vanaf die kopie (gedetailleerde stappen daarvoor vind je hier). Zo niet, stel je je apparaat in als nieuw apparaat.

Spyware op je Mac voorkomen

Er zijn verschillende tips die helpen om je Mac spyware-vrij te houden.

1. Werk je Mac naar de laatste versie bij

Elke nieuwe macOS-versie wordt met extra beveiligingspatches geleverd die je Mac dus ook beter beschermen. Daarom is het up-to-date houden van je besturingssysteem zo belangrijk. Gelukkig is dat ook heel simpel:

1. Ga naar Systeeminstellingen.
2. Klik op Algemeen > Software-update. Als je niet de nieuwste macOS-versie gebruikt, zie je een software-update die geïnstalleerd moet worden. Klik op 'Werk bij' en volg de instructies.

We raden je ook sterk aan om Automatische updates in te schakelen. Op deze manier worden alle nieuwste beveiligingspatches snel geïnstalleerd nadat ze zijn uitgebracht.

2. Controleer je map met Apps

Ga naar de map Apps op je Mac en kijk daar of je onbekende apps tegenkomt. Als dat het geval is, kun je die beter verwijderen. Sleep ze echter niet zomaar naar de Prullenmand, want dat is onvoldoende en hierdoor blijven er mogelijk schadelijke restbestanden achter. Gebruik in plaats daarvan een app zoals CleanMyMac X om ze te verwijderen.

CleanMyMac X verwijdert apps én al hun sporen volledig van je Mac. Je kunt deze tool hier gratis downloaden. Volg na de installatie de volgende stappen:

1. Open de app vanuit je map Apps.
2. Klik op Verwijderaar in het gedeelte Apps.
3. Scrol door de lijst met apps tot je de app vindt die je wilt verwijderen.
4. Selecteer het aankruisvakje ernaast.
5. Klik op Verwijder.

3. Verwijder browser-extensies die je niet nodig hebt

Sommige spyware wordt geïnstalleerd in de vorm van browser-extensies. Deze microprogramma's draaien naast webbrowsers en bieden je extra functies. Dat kan handig zijn, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat die zonder jouw medeweten of toestemming worden geïnstalleerd.

Volg de onderstaande stappen om Safari-extensies te verwijderen die je niet zelf hebt geïnstalleerd of nodig hebt.

1. Open Safari.
2. Klik op het Safari-menu en kies Instellingen.
3. Klik op het tabblad Extensies en blader door de lijst met extensies. Extensies die je niet zelf hebt geïnstalleerd of niet nodig hebt kun je hier verwijderen.
4. Herhaal deze stappen voor elke extensie die je wilt verwijderen.

Het werkt ongeveer op dezelfde manier in Chrome:

1. Voer chrome://extensions/ in de zoekbalk in en druk op Return.
2. Controleer je extensies.
3. Klik op Verwijderen bij de extensies die je niet langer wilt.

Als je Firefox gebruikt, volg je de onderstaande stappen:

1. Open Firefox en klik op drie horizontale lijnen.
2. Ga naar Add-ons en thema's > Extensies.
3. Klik naast de extensie die je niet herkent op ... > Verwijderen.

Naast browserextensies is het ook de moeite waard om ongewenste cookies te verwijderen. En ook hier kan CleanMyMac X weer een helpende hand bieden:

1. Klik op de tool Privacy.
2. Klik op Scan.
3. Klik op de naam van de browser.
4. Klik op de vervolgkeuzepijl naast Cookies.
5. Selecteer het vakje naast de cookies die je wilt verwijderen.
6. Klik op Verwijderen.

Het laatste redmiddel bij spyware is het herstellen van je apparaat via een reservekopie, Time Machine of een back-uptool van derden. Ervan uitgaande dat je altijd regelmatig reservekopieën hebt gemaakt, kun je een momentopname kiezen van vlak voordat je de spyware opmerkte en daarmee je apparaat herstellen. Kopieer eerst alle documenten die je sinds die momentopname hebt gemaakt of bijgewerkt naar een externe opslagschijf of online service.

De beste tools om van spyware af te komen

Voor goede malwarescans is toegang nodig tot gevoelige gegevens die op je Mac zijn opgeslagen. Daarom raden we geen gratis tools aan. Want als ze gratis zijn, is er niemand verantwoordelijk en weet je eigenlijk ook niet of ze misschien zélf spyware bevatten.

Wij raden scanners zoals CleanMyMac X taan om malwarebedreigingen aan te pakken. Voeg dan nog App Tamer daaraan toe om je prestaties en CPU-processen in de gaten te houden en gebruik ClearVPN om je webverkeer verbergen en Step Two om 2FA-codes in te schakelen.

Spyware op je iPhone of iPad voorkomen

Net als bij Macs zijn er enkele tips waarmee je spyware op je iOS-apparaat kunt voorkomen:

1. Houd je apparaat up-to-date. We raden altijd aan om Automatische updates in te schakelen.
2. Werk je Apple ID-wachtwoord van tijd tot tijd bij en zorg ervoor dat je wachtwoord complex genoeg is en niet wordt hergebruikt in andere accounts (Instellingen > Apple ID > Wachtwoord en beveiliging).
3. Schakel tweestapsverificatie (2FA) in als je dat nog niet hebt gedaan (ook via Instellingen > Apple ID > Wachtwoord en beveiliging).

Spyware klinkt eng en het kan jou en je Mac of iOS-apparaat mogelijk schade berokkenen. Het verwijderen van spyware is in de meeste gevallen echter vrij simpel, en zeker met onze tips is het zo gepiept.