Virussen en malware verwijderen van een Mac

De tijden dat Macs immuun waren tegen malware en virussen zijn helaas allang vervlogen. Het is nu zelfs zo dat cybercriminelen Macs vaker als doelwit kiezen dan Windows-computers. Angstaanjagend? Maak je geen zorgen, want als je verder leest ontdek je hoe je malware eenvoudig van je Mac kunt verwijderen.

Wat is malware

De term "malware" is een begrip voor alle ongewenste indringers. Hoewel "malware" en "virus" door elkaar worden gebruikt, zijn het geen synoniemen omdat deze laatste term maar een distributiemodel is (d.w.z. hoe een app zich repliceert). Veel voorkomende soorten malware die je kunt tegenkomen op Mac zijn downloadmanagers, backdoor-infecties, spyware, keyloggers, botnets, trojaanse virussen, ransomware en mogelijk ongewenste programma's (potentially unwanted apps, oftewel PUA's).

Malware en virussen van je Mac verwijderen

Ongeacht het type malware zijn er veelgebruikte methoden om malware van een Mac te verwijderen, hetzij handmatig hetzij automatisch. Hier lees je hoe je malware van je Mac verwijdert.

Virussen automatisch van je Mac verwijderen

Virussen van je Mac verwijderen werkt beter met een speciale app. Wij raden hier CleanMyMac voor aan. Hiermee kun je duizenden soorten malware identificeren, zoals adware, spyware, ransomware, wormen, cryptominers. Als CleanMyMac iets verdachts vindt, wordt je meteen gevraagd of je het wilt verwijderen. Zo scan je je systeem volledig:

1. Download CleanMyMac (gratis download) en open de app.
2. Ga naar 'Bescherming' en voer een scan uit.
3. Als er malware wordt gevonden, klik je op 'Verwijder'. Als dat niet zo is, krijg je een melding dat je Mac helemaal gezond is.
4. Als er malware op je Mac is gevonden, is die nu veilig verwijderd.

Zo verwijder je malware handmatig van een Mac:

Snelle tip: verbreek de verbinding met internet en maak een reservekopie van je gegevens

Als je vermoedt dat je Mac is geïnfecteerd met malware, verbreek dan de verbinding met het internet en blijf zo lang mogelijk offline. Dit kan de verdere verspreiding van een infectie en gegevensverlies voorkomen, omdat het virus geen verbinding maakt met zijn commando- en controleserver.

Voor de meeste van de onderstaande stappen voor het verwijderen van malware is geen internetverbinding nodig, dus het verbreken van de verbinding is simpelweg een extra voorzorgsmaatregel.

Vergeet niet om een reservekopie van je gegevens te maken, zodat je die niet kwijtraakt tijdens het verwijderen van malware. Nog beter is het om automatische reservekopieën in te schakelen als dat kan.

Laten we nu eens kijken hoe we handmatig een virus verwijderen.

1. Gebruik Activiteitenweergave

Als je weet welke app op je Mac schadelijk is, is het probleem al half opgelost. Eerst moet je de app stoppen en uit de systeemprocessen halen:

1. Open Activiteitenweergave in Apps.
2. Zoek de problematische app in de lijst met processen.
3. Gebruik de knop [x] om de app te stoppen.

Ga nu terug naar Apps en verplaats de app naar de prullenmand. Maak deze meteen leeg.

Deze methode is eenvoudig, maar voor de beste resultaten bij de verwijdering van malware heb je wel wat meer tijd nodig. Er staan nog steeds stukjes van de virus-app in verschillende systeemmappen. Je zou het kunnen vergelijken met de kop van een draak die er weer aangroeit nadat je die net hebt afgehakt. Hoe verwijder je malware dan volledig van je Mac? Verwijder apps.

2. Start op in de veilige modus

Soms kan malware je Mac zo vertragen dat je helemaal niets kunt doen. Dan wil opstarten in de veilige modus nog wel eens helpen. In deze modus kan bepaalde software niet worden geladen en worden alleen essentiële apps en processen van macOS gestart.

Opstarten in de veilige modus op een Mac met een Intel-processor:

1. Herstart de Mac en houd de Shift-toets ingedrukt terwijl de Mac opstart.
2. Wanneer je het inlogvenster ziet, laat je de Shift-toets los en log je in.
3. Je zou nu 'Veilig opstarten' moeten zien rechtsboven op het scherm.

Opstarten in de veilige modus op een Mac met een Apple silicon-processor:

1. Herstart de Mac en houd de aan/uit-knop ingedrukt.
2. Laat de knop los wanneer je de opstartopties ziet.
3. Selecteer de opstartschijf, houd de Shift-toets ingedrukt en klik vervolgens op 'Ga door in veilige modus'.
4. Log in op je Mac. Mogelijk moet je meermaals inloggen.

3. Verwijder verdachte apps

Als je onbewust een app hebt gedownload die eigenlijk een virus is, moet je die meteen verwijderen. Dat kun je op enkele manieren doen. Eerst geven we je de moeilijke manier:

1. Ga naar de map Apps en sleep de app naar de prullenmand.
2. Ga in de Finder naar Ga > Ga naar map, typ ~/Bibliotheek en zoek in de map Application Support naar bestanden van de app en sleep ze naar de prullenmand.
   
3. Zoek in de andere mappen in ~/Bibliotheek, in het bijzonder Launch Agents en Launch Daemons, en verwijder alle PLIST-bestanden die gerelateerd zijn aan de app.
4. Herhaal stap 3 voor de hoofdbibliotheek (/Bibliotheek).
5. Vergeet niet om je Mac te herstarten. Al deze bestanden blijven immers in het geheugen totdat je dat doet.

Zoals je ziet, is het handmatig verwijderen van apps een flinke klus. Gelukkig is er ook een makkelijkere manier, namelijk met behulp van een gespecialiseerde tool.CleanMyMac, een Mac-schoonmaak-app die we al eerder in het artikel hebben aanbevolen, heeft de functie 'Apps' waarmee apps volledig kunnen worden verwijderd, samen met de bestanden die ze over het hele systeem hebben achtergelaten. Dat werkt als volgt:

1. Open CleanMyMac.
2. Klik in de navigatiekolom op Apps > Beheer mijn apps.

   

3. Selecteer de app die je wilt verwijderen. Merk op dat het tabblad 'Verdacht' in het middelste deelvenster staat, en dat tabblad kan van pas komen als je op zoek bent naar malware.

   

4. Klik op 'Verwijder'. Je kunt ook naar het tabblad 'Restjes' gaan om te zien of er nog restbestanden van de apps die je in het verleden al van je Mac hebt verwijderd zijn gevonden.

Dat was alles! CleanMyMac heeft nu onnodige en verdachte apps van je Mac verwijderd zonder dat je zelf op zoek hoeft te gaan naar achtergebleven bestanden in de map Bibliotheek.

4. Reset en controleer de browser

Malware richt zich meestal op webbrowsers, dus het resetten van alle browsers die je op je Mac hebt geïnstalleerd is een zekere manier om schadelijke software te verwijderen. Wij laten zien hoe dat werkt bij de drie populairste browsers: Safari, Google Chrome en Firefox.

Safari opnieuw instellen

1. Open de Safari-instellingen (in het menu bovenaan) > Algemeen.
2. Dubbelcheck de startpagina.
3. Ga naar het tabblad 'Zoeken'.
4. Dubbelcheck de geselecteerde zoekmachine.

Chrome opnieuw instellen

1. Open de instellingen van Chrome (het symbool met drie stippen).
2. Ga naar 'Instellingen resetten'.
3. Klik op 'Instellingen terugzetten naar de oorspronkelijke standaardwaarden'.

Firefox opnieuw instellen

1. Open Firefox-instellingen > Help.
2. Klik op Help en kies de Probleemoplossingsmodus.
3. Klik op Herstarten > Firefox herstarten.
4. Bevestig deze actie.

Voor alle browsers geldt dat macOS ze zelf verifieert, dus daar hoef jij niets voor te doen.

5. Ruim extensies op om adware en virussen te verwijderen van de Mac

Als je de malware op je Mac wilt verwijderen, check je beter ook de extensies in je browsers.

Safari

1. Ga naar de Safari-instellingen > Extensies.
2. Selecteer een extensie en klik op 'Verwijder installatie'.

Chrome

1. Open Chrome en klik op het symbool met de drie stippen rechtsboven.
2. Selecteer 'Instellingen' en kies 'Extensies' uit het menu dat je ziet.
3. Kies een extensie die je niet herkent en klik op 'Verwijderen'.

Firefox

1. Open Firefox.
2. Klik op het symbool met de 3 lijnen (hamburger) rechtsboven.
3. Kies 'Add-ons en thema's'.
4. Klik op het tabblad 'Extensies' en verwijder alle extensies die je niet herkent.
5. Klik op de drie punten en kies 'Verwijderen'.

6. Verwijder malware uit de inlogonderdelen op je Mac

De meeste adware of spyware probeert het opstartproces binnen te dringen. Het goede nieuws is dat je geen goochelaar hoeft te zijn om dit te voorkomen.

1. Ga naar het Apple-menu > Systeeminstellingen > Algemeen.
2. Open de tab 'Inloggen'. Gebruik nu het minteken (-) om alle verdachte apps te verwijderen die je daar ziet. Herstart de Mac om de wijzigingen toe te passen.

Als het verwijderen van malware is mislukt

Hieronder vind je nog enkele ideeën om malware van een Mac te verwijderen:

• Schakel over naar een ander gebruikersaccount en schoon het volledige systeem op.
• Herstel de Mac met Time Machine (zet deze terug naar de toestand vóór de infectie).
• Werk alle software bij, zoals macOS, apps en browsers.

Voorkomen dat een Mac geïnfecteerd raakt met malware

Nu weet je hoe je een virus op een Mac verwijdert. Als je graag wilt weten hoe je malware-infecties voorkomt, hebben we enkele eenvoudige tips voor je:

• Lees alle dialoogvensters nauwkeurig.
• Gebruik een betrouwbare wachtwoordmanager.
• Browse anoniem.
• Gebruik wachtwoordzinnen in plaats van wachtwoorden.
• Maak een opstartbare externe schijf voor je Mac die je in noodgevallen kunt gebruiken.
• Bezoek indien mogelijk alleen veilige websites die beginnen met https://.
• Klik niet op links in verdachte e-mails, in het bijzonder als je de afzender niet kent.
• Open geen bijlagen van verdachte e-mails.
• Download geen software of gegevens van een onbekende website.
• Klik niet op vreemde advertenties of pop-ups die je op websites ziet.

Tip

Je kunt bepaalde malware-aanvallen voorkomen door JavaScript in je browser uit te schakelen. Hoewel sommige webpagina's dan niet correct worden weergegeven, browse je veel veiliger.

Zo schakel je JavaScript uit in Safari:

• Ga naar de Safari-instellingen > Beveiliging.
• Vink 'Schakel JavaScript in' uit.

Een Mac beschermen tegen malware

Nu dat we uitgelegd hebben hoe je malware-infecties voorkomt, willen we graag focussen op je bescherming. In dit artikel vind je meer gedetailleerde informatie daarover, maar hier zijn alvast enkele aanwijzingen.

Maak een nieuw gebruikersprofiel aan

Meestal bijten virussen zich vast in een bepaald gebruikersprofiel op je computer. Zo kunnen ze de controle over je beheerdersprofiel overnemen. Een nieuwe gebruiker aanmaken op je Mac kan dus ook helpen om aan het virus te ontsnappen.

1. Ga naar het Apple-menu > Systeeminstellingen > Gebruikers en groepen.
2. Klik op 'Voeg account toe' en voer je beheerderswachtwoord in.
3. Volg de instructies op het scherm om een nieuwe gebruiker te maken. Zorg dat je een beheerdersaccount maakt.

Zo verplaats je belangrijke gegevens van de ene gebruiker naar de andere:

1. Klik op Finder > Ga > Ga naar map...
2. Plak dit pad: /Gebruikers
3. Kopieer de gewenste bestanden van je oude gebruikersaccount naar de map 'Gedeeld'.

Voer regelmatig scans uit

Je doet er goed aan om regelmatig controles uit te voeren met een speciale opruim-app. Als je te druk bent om het systeem te scannen, gebruik dan de app waarover we het eerder hadden: CleanMyMac. Deze app doet scans op de achtergrond en heeft ook tools om malware op te sporen. Op deze manier controleer je het systeem niet alleen op schadelijke activiteiten, maar kun je ook reageren op actieve dreigingen door ze meteen te verwijderen.

Zo optimaliseer je de bescherming van je Mac tegen virussen en malware:

1. Installeer en open CleanMyMac (hier gratis te downloaden).
2. Ga naar de Menu-app door op het CleanMyMac-symbool in de menubalk te klikken.
3. Klik op het paneel 'Bescherming'.
4. Zet de realtime malwaremonitor en achtergrondscan aan.

Houd je macOS up-to-date

Nieuwe uitgaves van het besturingssysteem worden geleverd met beveiligingspatches die infectie kunnen helpen voorkomen. Ga dus naar Systeeminstellingen > Algemeen > Software-update en controleer of er een update beschikbaar is. Schakel daar meteen ook de automatische updates in.

Zoals je ziet, zijn er verschillende methoden om een virus op een Mac te verwijderen die je al naargelang de infectie en het soort virus kunt gebruiken. Onthoud vooral dat je je geen zorgen hoeft te maken als je denkt dat de Mac geïnfecteerd is. Er zijn oplossingen! We hopen dat je Mac virusvrij blijft en dat je nooit meer op die enge waarschuwingen klikt.

Veelgestelde vragen

Kan een Mac geïnfecteerd raken met malware?

Lange tijd waanden we Macs virusvrij. En hoewel Macs veilig zijn en de beveiligingsfuncties van Apple verbeterd zijn, geldt dat laatste ook voor malware. Macs worden meestal aangevallen door adware en PUP's, waar macOS niets tegen kan doen.

Hoe weet ik of mijn Mac een virus heeft?

Hier zijn enkele tekenen die erop wijzen dat je Mac mogelijk is geïnfecteerd met een virus of malware: het onverwacht opnieuw opstarten en vastlopen van je Mac, plotselinge prestatievermindering, apps die zonder reden opstarten, meer pop-ups en advertenties, nieuwe apps die zonder je toestemming worden geïnstalleerd en een onverklaarbare wijziging van de browserinstellingen (zoals de zoekmachine of startpagina).

Waarom is malware gevaarlijk?

Malware kan je privégegevens en gevoelige informatie in gevaar brengen, om nog maar te zwijgen over het feit dat het je Mac aanzienlijk vertraagt. In het ergste geval kan het leiden tot financieel verlies en identiteitsdiefstal.